ARSA ARAZİ SPEKÜLASYONU Kendi Ayağımıza Sıkıyoruz

Boş arsalara yatırımın zararlarından bahseden Durmuş, “Arsaya araziye yatırım yapan Toplumun üretken kesimindeki ticaret erbablarının sermayesinin, yatırım meyli düşük kesimlere geçmesi ile birlikte, kalkınma yavaşlıyor, işsizlik artıyor. Toplum olarak kendi ayağımıza sıkıyoruz.” dedi.

Şehir Plancısı ve Gayrimenkul Değerleme Uzmanı Bahar Durmuş, arsaların imara açılması ve yatırımlarını arsaya yapanlarla ilglili açıklamalar yaptı. Boş arsaya yatırımın topluma zarar verdiğini savunan Durmuş, bu arsaların kamuya maliyetinin yüksek olduğunu da ifade etti.

25 yıllık bir projeksiyon ile yapılmış kent planında henüz 5 yıl geçmemişken yeni alanların imara açılması talep edildiğinde oluşacak sorunları iki maddede açıklayan Durmuş, “Bu sorunların temelinde iki sebep vardır. Birincisi nüfus tahmini tutmamış olması ve yapılaşma için planlı alan kalmamış olması; ikincisi ise arazi sahipleri arazinin kazandığı değerin daha fazla olduğunu bilmesi ve arazileri boş olarak ellerinde tutmayı tercih etmesidir. Bu seçeneklerden ikincisi günümüzde yaşanandır. Bugün kentimizde yapı yapılacak arsa kalmadı deniyor. Peki yapı yapılacak arsa mı yoksa uygun fiyatlı arsa mı kalmadı? Tam da burada arazi spekülasyonunu konuşmamız gerekiyor. Kentin merkezi yerlerinde konut fiyatları son 3 yılda 2 kat artarken, arsa fiyatları 5 kat artmış durumdadır. Bunu gören arsa sahipleri inşaat yapmayı karlı bulmuyor, arsa değerlerindeki artışı gören ticaret erbabı sermayesini arsaya yatırıyor. Bu da arsa değerlerinin daha da yükselmesini tetikliyor.” dedi.

Kendi Ayağımıza Sıkıyoruz
Boş arsaya yatırım yapmanın tüm topluma zarar verdiğini belirten Gayrimenkul Uzmanı Bahar Durmuş, ‘kendi ayağımıza sıkıyoruz’ diyerek nitelendirdiği bu konuda, “Arsaya araziye yatırım yapan Toplumun üretken kesimindeki ticaret erbablarının sermayesinin, yatırım meyli düşük kesimlere geçmesi ile birlikte, kalkınma yavaşlıyor, işsizlik artıyor. Boş kalan arazilerde üretilmesi gereken konut-işyerlerinin inşa edilmemesi nedeni ile arz düşüyor, düşük arz, yüksek arsa değerleri ile konut-işyeri fiyatları da yükseliyor.” ifadelerini kullandı.

Boş Arsaların Kamuya Maliyeti Yüksek
Kentin içindeki boş arsaların kamuya maliyetinin oldukça yüksek olduğuna değinen Bahar Durmuş, “Kent içindeki boş arsanın önünden her gün çöp arabası geçiyor. Su, elektrik vb. gibi tüm alt yapı yatırımları yapılıyor. Ancak altyapının gelir açısından kamuya dönüşü olmuyor. Belediyelerin yerleşim alanı çapı genişledikçe yeterli ve kaliteli hizmet götüremiyorlar. İmar uygulaması bitmiş, kentsel boş arsaların kamuya maliyeti yüksek olmaktadır. Bölgedeki yatırımların Kişi başına yatırım maliyeti yükseldiği gibi, arsa ihtiyacı için yeni imar alanları talebi oluşmakta bu durumda tarım topraklarını kentleşmesine yola açmaktadır. Tüm bu yaşananlardan sonra ‘kentimizde yapı yapılacak arsa kalmadı’ deniliyor.” diye konuştu.

Nasıl Önüne Geçebiliriz?
Bu sorunların önüne hangi yöntemlerle geçilebileceğinden bahseden Şehir Plancısı Durmuş, açıklamalarının devamında şu ifadelere yer verdi; Yerel Yönetimlerin kent planlarını etaplayarak, özellikle kent merkezindeki boş arsaların yapılaşmalarını sağlamak için akçal araçlar kullanması gerekir. Çin, Taiwan vb. gibi ülkelerde yapılaşma için uygun görülmüş arsalardan süresi içerisinde yapılaşmayanlara vergi yükü arttırılmıştır.

Arsaların yapılaşmasını tetikleyecek bu tür bir karar ile, arazi spekülasyonun önüne geçilebilir, konut- işyeri arzı artar, arsa fiyatlarındaki kontrolsüz yükseliş kabul edilebilir sınırlarda gerçekleşir, konut ve işyeri gibi taşınmazların fiyatlarında spekülasyon nedeni ile oluşan fiyatlar dengelenir, Ticaret erbabı araziyi yatırım aracı olarak görmekten vazgeçerek asıl olan yatırımlarına sermayesini aktarır, ekonomik kalkınma ve işsizlik sorunundaki negatif yönlü grafikleri yukarıya doğru yönlendirir, Yerel yönetimlerin vergideki kaybı, ve hizmetlerdeki kişi başına düşen maliyetleri azalır, her şeyden önemlisi bir daha geri döndüremeyeceğimiz tarım arazilerimizdeki baskı azalır.